Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Sprawozdanie ewaluacyjne z zajęć wyrównawczych z chemii dla klas 1,2 i 3
prowadzonych w ramach projektu: „ W stronę sukcesu „
za okres od 01 września 2010r. do 31 stycznia 2011r. .

1. Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia: Urszula Jeżak

2. Ilość z podziałem na płeć i liczebność grup uczestniczących w zadaniu.

Nazwa zajęć	liczba uczniów	dziewczynki	chłopcy
Zajęcia wyrównawcze z chemii dla klas 1	15	4	11
Zajęcia wyrównawcze z chemii dla klas 2	15	4	11
Zajęcia wyrównawcze z chemii dla klas 3	15	12	3

3. Liczba zrealizowanych godzin w danym okresie sprawozdawczym.

Zajęcia wyrównawcze dla klas 1: 20 godzin

Zajęcia wyrównawcze dla klas 2: 22 godziny

Zajęcia wyrównawcze dla klas 3: 22 godzin

4. Średnia frekwencja na zajęciach z podziałem na płeć.

Nazwa zajęć	dziewczynki	chłopcy
Zajęcia wyrównawcze dla klas 1	62,5%	89%
Zajęcia wyrównawcze dla klas 2	83%	94%
Zajęcia wyrównawcze dla klas 3	91%	82%

5. Stosowane metody i formy pracy zgodnie z założeniami zawartymi w projekcie.

Metody pracy:

· ćwiczeniowe

· laboratoryjne

· problemowo - aktywizujące

Formy pracy:

· zbiorowa (jednolita)

· indywidualna

6. Wstępne badanie / pomiar / wiedzy i umiejętności uczestników ze wskazaniem narzędzi ( zgodnie z projektem ) oraz osiągniętych wyników.

Dane dotyczące wstępnego pomiaru wiedzy:

Liczba uczestników objętych badaniem z podziałem na płeć:

Nazwa zajęć	dziewczynki	chłopcy
Zajęcia wyrównawcze dla klas 1	4	11

Wstępne badanie przeprowadziłam na pierwszych zajęciach i dotyczyło ono tylko uczniów klas I. Diagnoza wstępna opierała się na odpowiedziach ustnych w oparciu o lekcje przyrody z zakresu szkoły podstawowej. Dla tych uczniów chemia jest nowym przedmiotem a do tej pory spotykali się tylko z jej elementami.

Nowymi uczestnikami jest również dwoje uczniów z klasy III. którzy rozpoczęli udział w projekcie w miejsce osób, które zmieniły szkołę. Wybierając te osoby sugerowałam się słabymi ocenami na koniec roku szkolnego 2009/2010.

Pozostali uczestnicy to uczniowie którzy kontynuują uczestnictwo w projekcie.

7. Cząstkowe / semestralne badanie / pomiar / wiedzy i umiejętności uczestników ze wskazaniem narzędzi ( zgodnie z projektem ) oraz osiągniętych wyników.

ZAJĘCIA WYRÓWNAWCZE DLA KLAS I

Liczba uczestników objętych badaniem z podziałem na płeć:

Nazwa zajęć	dziewczynki	chłopcy
Zajęcia wyrównawcze dla klas 1	4	11

Skala procentowa ocen:

ocena bardzo dobra – 91%-100%

ocena dobra- 75%-90%

ocena dostateczna- 60%-74%

ocena dopuszczająca - 31%-59%

ocena niedostateczna- 0%-30%

Wyniki badania w ujęciu ilościowym i procentowym ( ilość a zarazem procent uczniów, którzy osiągnęli dany wynik / ocenę przeprowadzonego badania );

Uczniowie klas I podczas zajęć wyrównawczych z chemii doskonalili umiejętności obserwacji i opisu przemian chemicznych, posługiwania się terminologią chemiczną, wyszukiwania i wykorzystywania informacji, rozwiązywania zadań rachunkowych.

- potrafią posługiwać się sprzętem laboratoryjnym

- potrafią posługiwać się terminologią chemiczną

- potrafią określić właściwości różnych substancji

- wiedzą jaka jest różnica między zjawiskiem fizycznym a reakcją chemiczną

- potrafią sporządzać i rozdzielać mieszaniny

- znają symbole pierwiastków chemicznych

- wiedzą jak odróżnić metal od niemetalu

- potrafią wymienić główne składniki powietrza

- wiedzą jaka jest rola w przyrodzie tlenku węgla (IV)

- wiedzą co to są reakcje utleniania – redukcji (redox)

- wiedzą jaką rolę pełni utleniacz a jaką reduktor

- wiedzą jak zbudowany jest atom

- potrafią obliczać masy cząsteczkowe prostych związków chemicznych

- wiedzą co to są izotopy i jaką pełnią rolę w naszym życiu

	Liczba badanych uczniów		Bdb		db		dst		dop		ndst
			dz	ch	dz	ch	dz	ch	dz	ch	dz	ch
Znajomość sprzętu laboratoryjnego	ilościowo:
	15		0	1	2	2	0	2	2	6	0	0
	dz	ch	procentowo:
	4(27%)	11(73%)		6,7	13,3	13,3		13,3	13,3	40
Znajomość symboli pierwiastków	ilościowo:
	14		0	0	2	3	2	5	0	2	0	0
	dz	ch	procentowo:
	4(28,6%)	10(71,4%)			14,3	21,4	14,3	35,7		14,3
Substancje chemiczne i ich przemiany	ilościowo:
	12		0	0	0	1	0	1	1	5	1	1
	dz	ch	procentowo:
	2(16,7%)	10(83,3%)				8,3		8,3	8,3	41,7	8,3	8,3
Redox	ilościowo:
	11		0	0	0	2	0	3	2	2	0	2
	dz	ch	procentowo:
	2(18,2%)	9(81,8%)				18,2		27,3	18,2	18,2		18,2
Obliczanie mas cząsteczkowych	ilościowo:
	13		0	0	0	0	1	2	1	2	1	6
	dz	ch	procentowo:
	4(30,8%)	9(69,2%)					7,7	15,4	7,7	15,4	7,7	46,2

Tabela przedstawia wyniki sprawdzianów i testów przeprowadzonych w okresie od 01. września 2010 r. do 31. stycznia 2011 r. Najgorzej wypadła kartkówka z obliczania mas cząsteczkowych. Na tak niski wynik mogło mieć wpływ to, że w tego typu zadaniach uczeń musi wykazać się umiejętnością biegłego liczenia. Nie wystarczy tu umiejętność odczytywania z układu okresowego mas atomowych ale należy poprawnie zaokrąglać liczby do całości i znać kolejność wykonywanych działań. Przeciętnie wypadł sprawdzian z „ Substancji chemicznych i ich przemian”. Przyczyną takiego wyniku mógł być fakt, że dwoje uczniów bardzo nieregularnie uczęszczało na zajęcia, a jeden uczeń był tylko raz. Uczeń ten opuszczał również zajęcia wynikające z planu lekcji, skutkiem czego jest nieklasyfikowany prawie ze wszystkich przedmiotów. Wyniki tych dwóch sprawdzianów wykazały, że nadal musimy pracować nad tymi tematami i cały czas utrwalać wiedzę i umiejętności.

Załączniki:

- substancje chemiczne i ich przemiany ( test)

- redox (kartkówka)

- masy cząsteczkowe (kartkówka)

ZAJĘCIA WYRÓWNAWCZE DLA KLAS II

Liczba uczestników objętych badaniem z podziałem na płeć:

Nazwa zajęć	dziewczynki	chłopcy
Zajęcia wyrównawcze dla klas 2	4	11

Skala procentowa ocen:

ocena bardzo dobra – 91%-100%

ocena dobra- 75%-90%

ocena dostateczna- 60%-74%

ocena dopuszczająca - 31%-59%

ocena niedostateczna- 0%-30%

Wyniki badania w ujęciu ilościowym i procentowym ( ilość a zarazem procent uczniów, którzy osiągnęli dany wynik / ocenę przeprowadzonego badania );

Uczniowie klas II podczas zajęć wyrównawczych z chemii doskonalili umiejętności obserwacji i opisu przemian chemicznych, posługiwania się terminologią chemiczną, wyszukiwania i wykorzystywania informacji, rozwijania zdolności dostrzegania związków przyczynowo – skutkowych i rozwiązywania zadań rachunkowych.

- potrafią posługiwać się terminologią chemiczną

- znają symbole pierwiastków chemicznych

- wiedzą co to są wiązania chemiczne

- potrafią określać rodzaj wiązania w cząsteczkach związków chemicznych

- wiedzą jak korzystać z wartościowości

- potrafią ustalać wzory sumaryczne i strukturalne

- wiedzą czego dotyczy prawo stałości składu i prawo zachowania masy

- potrafią pisać proste równania chemiczne

- potrafią stosować obliczenia stechiometryczne w oparciu o równania reakcji

- znają budowę cząsteczki wody i jej rolę w przyrodzie

- wiedzą co to jest rozpuszczalność

- potrafią odczytywać rozpuszczalność z wykresów rozpuszczalności i wykorzystać tę umiejętność do rozwiązywania zadań

	Liczba badanych uczniów				Bdb		db		dst		dop		ndst
					dz	ch	dz	ch	dz	ch	dz	ch	dz	ch
Wiąza -nia chemicz-ne	ilościowo:
	12				0	0	0	1	1	3	1	3	1	2
	dz			ch	procentowo:
	3(25%)			9(75%)				8,3	8,3	25	8,3	25	8,3	16,7
Równa-nia reakcji	ilościowo:
	15				0	1	0	2	2	3	1	3	1	2
	dz			ch	procentowo:
	4(27%)			11(73%		7		13	13	20	7	20	7	13
stechiometria	ilościowo:
	14				0	0	0	2	1	3	1	4	2	1
	dz		ch		procentowo:
	4(29%)		10(71%					14	7	21	7	29	14	7
Roztwory wodne	ilościowo:
	10				0	0	0	1	1	3	1	3	0	1
	dz	ch			procentowo:
	2(20%)	8(80%)						10	10	30	10	30		10

Tabela przedstawia wyniki sprawdzianów przeprowadzonych w okresie od 01. września 2010 r. do 31. stycznia 2011 r. Najgorzej wypadł sprawdzian z obliczeń stechiometrycznych. Na ten wynik mogło mieć wpływ to, że w tego typu zadaniach uczeń musi wykazać się umiejętnością pisania równań reakcji chemicznych i na podstawie tych równań wykonywać obliczenia. Wynik tego sprawdzianu wskazał, że nadal musimy pracować nad tymi tematami i cały czas utrwalać wiedzę i umiejętności. Załączniki:

- wiązania chemiczne ( kartkówka)

- równania reakcji (kartkówka)

- obliczenia stechiometryczne (sprawdzian)

- roztwory wodne ( sprawdzian)

ZAJĘCIA WYRÓWNAWCZE DLA KLAS III

Liczba uczestników objętych badaniem z podziałem na płeć:

Nazwa zajęć	dziewczynki	chłopcy
Zajęcia wyrównawcze dla klas 3	12	3

Skala procentowa ocen:

ocena bardzo dobra – 91%-100%

ocena dobra- 75%-90%

ocena dostateczna- 60%-74%

ocena dopuszczająca - 31%-59%

ocena niedostateczna- 0%-30%

Wyniki badania w ujęciu ilościowym i procentowym ( ilość a zarazem procent uczniów, którzy osiągnęli dany wynik / ocenę przeprowadzonego badania );

Uczniowie klas III podczas zajęć wyrównawczych z chemii doskonalili umiejętności obserwacji i opisu przemian chemicznych, posługiwania się terminologią chemiczną, wyszukiwania i wykorzystywania informacji, rozwijania zdolności dostrzegania związków przyczynowo – skutkowych i rozwiązywania zadań rachunkowych.

- wiedzą co to jest alotropia

- znają odmiany alotropowe węgla

- wiedzą co to są węglowodory

- potrafią odróżnić alkany od alkenów i alkinów

- wiedzą co to jest szereg homologiczny

- potrafią wymienić właściwości alkanów, alkenów i alkinów

- potrafią pisać równania reakcji opisujące właściwości chemiczne węglowodorów

- znają wzory i nazwy alkoholi

- wiedzą jakimi właściwościami charakteryzuje się metanol i etanol

- znają negatywne skutki działania alkoholu na organizm ludzki

- wiedzą co to są alkohole polihydroksylowe

	Liczba badanych uczniów		Bdb			db		dst		dop		ndst
			dz	ch		dz	ch	dz	ch	dz	ch	dz		ch
Alkany	ilościowo:
	15		4	0		0	0	3	0	0	3	5		0
	dz	ch	procentowo:
	12(80%)	3(20%)	27				20				20	33
Węglowo-dory	ilościowo:
	15		0	0		1	1	8	2	3	0	0		0
	dz	ch	procentowo:
	12(80%)	3(20%)				7	7	53	13	20
Alkohole	ilościowo:
	10		0	0		1	1	3	1	4	0		0	0
	dz	ch	procentowo:
	8(80%)	2(20%)			10		10	30	10	40

Tabela przedstawia wyniki sprawdzianów przeprowadzonych w okresie od 01. września 2010 r. do 31. stycznia 2011 r. Najgorzej wypadła kartkówka ze znajomości alkanów. Powodem niskiego wyniku było to, że uczniowie nie nauczyli się wzorów alkanów o czym zawsze na zajęciach informowałam. Sprawdzian podsumowujący węglowodory wypadł już dużo lepiej, uczniowie przekonali się, że bez znajomości wzorów i nazw podstawowych węglowodorów nie napiszą żadnego równania dotyczącego tego tematu. W następnej kartkówce z „alkoholi” gdzie również wykorzystuje się znajomość tych związków, jak widać z tabeli wzory były opanowane i wynik dużo lepszy. Nie było również żadnej oceny niedostatecznej.

Załączniki:

- alkany – kartkówka

- węglowodory - sprawdzian

- alkohole – kartkówka

8. Osiągnięte rezultaty na tym etapie badania zgodnie z rezultatami twardymi
i miękkimi założonymi w projekcie ( ilość i procent uczniów, którzy osiągnęli dany rezultat )

GRUPA KLAS I

W wyniku przeprowadzonych 20 godzin w tej grupie uczniowie osiągnęli następujące rezultaty:

- 15 uczniów potrafi posługiwać się sprzętem laboratoryjnym (100%)

- 14 uczniów prawidłowo posługuje się terminologią chemiczną (93%)

- 12 uczniów potrafi określić właściwości różnych substancji (80%)

- 12 uczniów potrafi sporządzać i rozdzielać mieszaniny (80%)

- 12 uczniów wie co to są reakcje utleniania – redukcji (redox) (80%)

- 7 uczniów potrafi obliczać masy cząsteczkowe związków chemicznych (47%)

- 3 uczniów nadrobiło zaległości spowodowane chorobą (20%)

- 10 uczniów zwiększyło aktywność na lekcjach (66,7%)

- 5 uczniów wykazało większe zainteresowanie przedmiotem (33,3%)

- 14 uczniów utrwaliło materiał zgodny z podstawą programową (100%)

GRUPA KLAS II

W wyniku przeprowadzonych 22 godzin w tej grupie uczniowie osiągnęli następujące rezultaty:

- 15 uczniów potrafi posługiwać się terminologią chemiczną (100%)

- 15 uczniów zna symbole pierwiastków chemicznych (100%)

- 12 uczniów potrafi określać rodzaj wiązania w cząsteczkach związków chemicznych ( 80%)

- 13 uczniów potrafi ustalać wzory sumaryczne i strukturalne (87%)

- 12 uczniów potrafi pisać proste równania chemiczne (80%)

- 12 uczniów potrafi stosować obliczenia stechiometryczne w oparciu o równania reakcji (80%)

- 13 uczniów potrafi odczytywać rozpuszczalność z wykresów rozpuszczalności i wykorzystać tę umiejętność do rozwiązywania zadań (87%)

- 10 uczniów poprawiło wyniki nauczania (67%)

- 15 uczniów poprawnie uzupełnia równania reakcji chemicznych (100%)

- 10 uczniów zwiększyło aktywność na lekcjach (67%)

- 9 uczniów przełamało niechęć do przedmiotu (60%)

- 12 uczniów poprawnie rozwiązuje podstawowe zadania rachunkowe (80%)

- 15 uczniów utrwaliło materiał zgodny z podstawą programową (100%)

GRUPA KLAS III

W wyniku przeprowadzonych 22 godzin w tej grupie uczniowie osiągnęli następujące rezultaty:

- 15 uczniów potrafi odróżnić alkany od alkenów i alkinów (100%)

- 15 uczniów poprawiło wyniki nauczania (100%)

- 15 uczniów prawidłowo posługuje się terminologią chemiczną (100%)

- 15 uczniów poprawnie pisze i uzupełnia równania reakcji chemicznych (100%)

- 5 uczniów nadrobiło zaległości spowodowane chorobą (33,3%)

- 10 uczniów zwiększyło aktywność na lekcjach (66,7%)

- 15 uczniów prawidłowo zapisuje i odczytuje wzory związków chemicznych (100%)

- 9 uczniów przełamało niechęć do przedmiotu (60%)

- 15 uczniów zna negatywne skutki działania alkoholu (100%)

- 15 uczniów utrwaliło materiał zgodny z podstawą programową (100%)

9. Osiągnięte sukcesy uczniów

Brak

10. Uwagi i sugestie dotyczące realizowanych zajęć.

Zajęcia wyrównawcze trwają dopiero drugi semestr a już mogę zauważyć, że w grupie klas trzecich odnoszą bardzo korzystne rezultaty. Uczniowie aktywnie i chętnie uczestniczą w tych zajęciach, podejmują się rozwiązywania zadań o coraz wyższym stopniu trudności i nie zniechęcają się przy pierwszej porażce. Stanowią zgrany zespół, pomagają sobie nawzajem i widać, że bardzo chcą poprawiać swoje wyniki. W grupie klas pierwszych pomimo, że jest to dla nich nowy przedmiot, trudno było zachęcić uczniów do tych zajęć. Wykonywane doświadczenia, wykorzystywane inne pomoce naukowe dopiero po kilku zajęciach zainteresowały uczniów. Wszyscy uczniowie wchodzący w skład tej grupy mieli ogromne problemy z opanowaniem materiału. Małymi kroczkami pokonywaliśmy trudności i mam nadzieję, że dalsze zajęcia tak zainteresują uczniów, że przyniosą oczekiwane rezultaty. W grupie klas drugich może nie ma jeszcze rewelacyjnych sukcesów, ale chciałam podkreślić, że materiał obowiązujący na tym poziomie edukacji jest najtrudniejszy w całym cyklu gimnazjalnym. Mam nadzieję, że teraz kiedy dysponujemy odpowiednim sprzętem i pomocami dydaktycznych, zgodnie z projektem, jeszcze bardziej zainteresuję młodzież i przełamię niechęć do przedmiotu.

ZAŁĄCZNIKI

SUBSTANCJE CHEMICZNE I ICH PRZEMIANY

Każde twierdzenie lub pytanie ma tylko jedną prawidłową odpowiedź.

1. Badano substancję, która jest związkiem chemicznym. Substancją tą może być:

a.) powietrze

b.) tlen

c.) tlenek żelaza

d.) żelazo

2. Uczeń badał właściwości: siarki, miedzi, węgla, cyny, mosiądzu, magnezu. Zadanie wykonał poprawnie, jeśli do metali zaliczył:

a.) siarkę, węgiel, magnez

b.) siarkę, miedź, magnez

c.) mosiądz, magnez, cynę

d.) miedź, magnez, cynę

3. Zjawiskiem fizycznym jest:

a.) rdzewienie żelaza

b.) kwaśnienie mleka

c.) topnienie lodu

d.) spalanie magnezu

4. Aby dokładnie rozdzielić na składniki mieszaninę soli kuchennej i piasku, należy:

a.) dodać wody i przesączyć

b.) dodać wody i mocno ogrzać

c.) dodać wody i przesączyć, a przesącz odparować

d.) dodać wody i oziębić

5. Pierwiastek chemiczny jest to:

a.) każda substancja w stanie stałym

b.) substancja prosta, której nie można rozłożyć na prostsze

c.) substancja, która powstaje w wyniku reakcji chemicznych

d.) substancja, którą można rozłożyć na prostsze

6. Który proces jest reakcją łączenia (syntezy)?

a.) ogrzewanie tlenku rtęci

b.) spalanie siarki w tlenie

c.) spalanie magnezu w parze wodnej

d.) spalanie magnezu w dwutlenku węgla

7. Przebieg pewnej reakcji jest następujący:

magnez + dwutlenek węgla → tlenek magnezu + węgiel

Produktami tej reakcji są:

a.) magnez i tlenek magnezu

b.) dwutlenek węgla i węgiel

c.) magnez i dwutlenek węgla

d.) tlenek magnezu i węgiel

8. Dwie substancje chemiczne mają wspólne następujące właściwości chemiczne: są to pierwiastki niemetaliczne, łączą się z niemetalami. Substancjami tymi mogą być:

a.) woda i wodór

b.) wodór i tlen

c.) tlen i tlenek węgla

d.) magnez i tlen

9. Otrzymany gaz zmieszany z powietrzem zapala się wybuchowo. Gazem tym może być:

a.) wodór

b.) azot

c.) tlen

d.) żaden z wymienionych gazów

10. Reakcja rozkładu (analizy) jest to:

a.) reakcja chemiczna polegająca na przyłączeniu tlenu do pierwiastka

b.) reakcja chemiczna, w czasie której z jednego substratu powstaje kilka produktów

c.) reakcja chemiczna, w czasie której z kilku substratów powstaje jeden produkt

d.) poprawna jest odpowiedź a.) i b.)

11. Która z podanych właściwości tlenu określa jego właściwości fizyczne?

a.) jest pierwiastkiem

b.) jest gazem

c.) łączy się z innymi pierwiastkami, dając tlenki

d.) jest niemetalem

12. Woda jest to:

a.) mieszanina tlenu i wodoru

b.) związek chemiczny tlenu i wodoru

c.) tlenek wodoru

d.) odpowiedzi b.) i c.) są poprawne

13. W którym przypadku tlen jest składnikiem mieszaniny jednorodnej?

a.) w tlenku wodoru

b.) w parze wodnej

c.) w powietrzu

d.) w dwutlenku węgla

14. Produktami pewnej reakcji są tlen i wodór. Substratem tej reakcji jest:

a.) tlenek wodoru

b.) woda

c.) odpowiedzi a.) i b.) są poprawne

d.) żadna odpowiedź nie jest poprawna

15. Poprawny zapis reakcji wymiany to:

a.) tlenek miedzi + wodór → tlenek wodoru + miedź

b.) tlen + miedź → tlenek miedzi

c.) woda → wodór + tlen

d.) żaden z podanych przykładów nie jest reakcją wymiany

16. Objętość tlenu w Sali o wymiarach: 10m x 5m x 3m wynosi około:

a.) 30m³

b.) 150m³

c.) 20m³

d.) nie można obliczyć

17. W skład powietrza wchodzą:

a.) tylko pierwiastki

b.) tylko związki chemiczne

c.) substancje proste i złożone

d.) żadna odpowiedź nie jest poprawna

18. Która z podanych informacji dotyczących reakcji chemicznej jest prawdziwa:

a.) substraty są to inne substancje niż produkty

b.) substraty są zawsze substancjami gazowymi

c.) produkty są zawsze substancjami gazowymi

d.) w czasie reakcji chemicznej zmienia się stan skupienia substancji

19. Spalając magnez w parze wodnej, otrzymamy:

a.) tlenek magnezu i wodór

b.) magnez i wodę

c.) reakcja nie zajdzie

d.) wodór i magnez

20. Po przeprowadzeniu pewnej reakcji zauważono, że na dnie probówki powstała metaliczna miedź, a na ściankach probówki skropliła się para wodna. Substratami tej reakcji były:

a.) tlen i tlenek miedzi

b.) woda i tlenek miedzi

c.) wodór i tlenek miedzi

d.) dwutlenek węgla i tlenek miedzi

Skala ocen: bdb – (20 – 18,5 pkt); db – (18 – 15,5pkt); dst – (15 – 12pkt); dop – (11,5 – 6,5pkt), ndst – (6 – 0pkt)

REDOX ( kartkówka)

Zadanie 1. (10pkt)

Przepisz i uzupełnij poniższe zapisy i wykaż, że należą one do reakcji utleniania – redukcji. Wskaż utleniacz, reduktor, proces utleniania i proces redukcji.

a.) …………….. + wodór → miedź + …………….

b.) magnez + …………….. → …………….. + węgiel

Zadanie 2. (1pkt)

Podaj definicję utleniacza

Zadanie 3. (4pkt)

Wyjaśnij jaka to jest reakcja egzoenergetyczna i podaj dwa przykłady tej reakcji.

Skala ocen: bdb – (15 – 14 pkt); db – (13,5 – 11,5pkt); dst – (11 – 9,5pkt); dop – (9 – 5pkt), ndst – (4,5 – 0pkt)

MASA CZĄSTECZKOWA (kartkówka)

Drogi Uczniu!

Za poprawne rozwiązanie zadania 1 otrzymasz ocenę dostateczną, rozwiązanie zadania 2 podwyższy ocenę do dobrej, za rozwiązanie prawidłowe wszystkich zadań otrzymasz ocenę bardzo dobrą.

1. Oblicz masy cząsteczkowe następujących związków chemicznych:

a.) CO₂

b.) H₂SO₄

c.) Fe₂(SO₃)₃

2. Oblicz wartość indeksu stechiometrycznego x w związku chemicznym K_xPO₄ wiedząc, że masa cząsteczkowa tego związku wynosi 134u. Przedstaw sposób rozwiązania.

3. Jakim symbolem pierwiastka należy zastąpić E we wzorze E₂O₃ aby był to wzór związku chemicznego o masie cząsteczkowej 102u. Przedstaw sposób rozwiązania.

WIĄZANIA CHEMICZNE

Zadanie 1. (7 pkt)

Narysuj schemat powstawania wiązania chemicznego zachodzącego podczas łączenia się:

a) azotu i wodoru

b) magnezu i chloru

Określ rodzaj każdego wiązania.

Zadanie 2. (4 pkt)

Podaj, ile atomów poszczególnych pierwiastków znajduje się w następujących zapisach:

a.) 3CO₂

b.) 2N₂O₅

c.) 5Cu₂O

d.) 4CaO

Zadanie 3. (4 pkt)

Oblicz wartościowość drugiego pierwiastka w związkach z tlenem:

a) Al₂O₃

b) PbO₂

c) Na₂O

d) MgO

Zadanie 4. ( 4 pkt)

Podaj wzory sumaryczne i narysuj wzory strukturalne związków o następujących nazwach:

a) tlenek żelaza (II)

b) siarczek potasu (I)

c) tlenek siarki (VI)

d) wodorek fosforu (III)

Zadanie 5. (4 pkt)

Podaj stosunek atomowy, masowy i skład procentowy dla Fe₂O₃

Skala ocen: bdb – (23 – 22 pkt); db – (21 – 18pkt); dst – (16 – 13pkt); dop – (12 – 7pkt), ndst – (6 – 0pkt)

RÓWNANIA REAKCJI CHEMICZNYCH

Napisz równania reakcji chemicznych następujących przemian stosując odpowiednie symbole i wzory:

1.) sód + tlen →

2.) węgiel + wodór →

3.) fosfor(III) + tlen →

4.) tlenek srebra (I) →

5.) tlenek miedzi (II) + wodór →

Każde poprawnie napisane równanie to 1 punkt. Za 5 punktów otrzymujesz ocenę bdb, za 4 pkt ocena db, 3 pkt to dostateczny, 2 pkt to dopuszczający a 1 pkt ocena niedostateczna.

STECHIOMETRIA I PRAWO ZACHOWANIA MASY

Zadanie 1 ( na ocenę dopuszczającą)

Oblicz, ile gramów magnezu uległo spaleniu w 48 g tlenu, jeżeli otrzymano 120 g tlenku magnezu.

Zadanie 2. ( na ocenę dostateczną)

Termiczny rozkład 1 g tlenku rtęci (II) doprowadził do wydzielenia 56 cm³ tlenu. Oblicz, ile g rtęci powstało w wyniku tej reakcji ? ( gęstość tlenu 1,43g/dm³)

Zadanie 3. ( na ocenę dobrą)

Oblicz, ile gramów żelaza zużyto w reakcji syntezy do otrzymania 65 g chlorku żelaza (III)?

Zadanie 4. ( na ocenę bardzo dobrą)

Oblicz, czy 8 g tlenu wystarczy do całkowitego spalenia 13 g cynku?

WODA I ROZTWORY WODNE

Zadanie 1. ( 2,5 punktu)

Uzupełnij zdania:

Roztwór otrzymuje się podczas ……………………… substancji w …………………… W alkoholowym roztworze jodu substancją rozpuszczoną jest ……………………………….., a rozpuszczalnikiem …………………….. Zawiesina jest to …………………………………

………………………………………………………………………………………………….

Zadanie 2. ( 1,5 punktu)

Korzystając ze schematu, podaj nazwy procesów związanych ze zmianami stanów skupienia wody:

para wodna

lód woda

Zadanie 3. ( 2 punkty)

Wpisz w odpowiednich miejscach grafu określenia: roztwór nasycony, roztwór nienasycony, roztwór stężony, roztwór rozcieńczony.

roztwór właściwy

……………… ……………………

……………… ……………..

Zadanie 4. ( 4 punkty)

Korzystając z dołączonego wykresu rozpuszczalności odczytaj:

a.) Rozpuszczalność chlorku potasu w temperaturze 70⁰ C ……………………….

b.) Temperaturę, w której rozpuszczalność chlorku potasu wynosi 44g ……………….

Zadanie 5. ( 3 punkty)

Podaj trzy sposoby przyspieszania rozpuszczania:

…………………………………………………………………………………………………..

Zadanie 6. ( 2 punkty)

Wymień dwa sposoby aby dokonać zmiany roztworu nasyconego w roztwór nienasycony:

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………..

Zadanie 7. ( 4 punkty)

Korzystając z wykresu rozpuszczalności, uzupełnij zdania:

a.) W 100g wody w temperaturze 40° C znajduje się ………g azotanu(V) sodu

b.) Jest to roztwór ……………………………………….

c.) Jeśli roztwór ten ogrzejemy do 80° C, będzie to roztwór………………………

d.) Jeśli roztwór składający się ze 100g wody i 100g azotanu sodu oziębimy z 30° C do 10° C, to ……………………………………………………………………………

Zadanie 8. ( 4 punkty)

Korzystając z wykresu oblicz, w jakiej ilości wody należy rozpuścić 60g siarczanu miedzi, aby otrzymać roztwór nasycony w temperaturze 30⁰ C?

Zadanie 9. ( 4 punkty)

Oblicz rozpuszczalność substancji, wiedząc, że do nasycenia 350g wody w temperaturze

20° C zużyto 126g substancji.

Zadanie 10. ( 4 punkty)

Oblicz, ile gramów soli potrzeba do sporządzenia 250g wodnego roztworu, nasyconego w temperaturze 30° C, jeżeli rozpuszczalność tej soli w tej temperaturze wynosi 37g.

Zadanie 11. na ocenę celującą:

Oblicz, ile g wody należy dodać do 100g roztworu azotanu sodu, nasyconego w temperaturze 60° C, aby po oziębieniu do temperatury 20° C sól rozpuściła się całkowicie i utworzyła roztwór nasycony.

Skala ocen:

0 – 9 pkt ocena niedostateczna

10 – 17 pkt ocena dopuszczająca

18 – 22 pkt ocena dostateczna

23 – 27 pkt ocena dobra

28 – 31 pkt ocena bardzo dobra

minimum 29 pkt + zadanie 11 - ocena celująca

ALKANY ( kartkówka)

Zadanie 1. ( 4 pkt)

Podaj wzór sumaryczny, strukturalny lub grupowy dla następujących związków:

a.) etanu

b.) pentanu

c.) heksanu

d.) oktanu

Zadanie 2. ( 4 pkt)

Oblicz zawartość % węgla i wodoru w propanie.

Zadanie 3. ( 6 pkt)

Napisz równania reakcji spalania dla:

a.) metanu

b.) butanu

Skala ocen: bdb – (10 – 9 pkt); db – (8 – 7pkt); dst – (6 – 5pkt); dop – (4 – 3pkt), ndst – (2 – 0pkt)

Węgiel i węglowodory

Sprawdzian składa się z 20 zadań zamkniętych i 4 zadań otwartych. W zadaniach zamkniętych każde pytanie lub twierdzenie ma tylko jedną poprawną odpowiedź za 1 punkt i należy ją wskazać. W zadaniach otwartych udziel poprawnej odpowiedzi.

1. Znając położenie pierwiastka węgla w układzie okresowym, można określić, że:

a.) atom węgla ma 12 elektronów, 4 powłoki elektronowe i 2 elektrony walencyjne;

b.) atom węgla ma 6 elektronów, 2 powłoki elektronowe i 4 elektrony walencyjne;

c.) atom węgla ma 6 elektronów, 4 powłoki elektronowe i 2 elektrony walencyjne;

d.) atom węgla ma 12 elektronów, 2 powłoki elektronowe i 4 elektrony walencyjne;

2. Odmiany alotropowe węgla to:

a.) diament, grafit, antracyt;

b.) diament, fullereny, grafit;

c.) grafit, fullereny, torf;

d.) diament, grafit, torf.

3. Węglowodory są głównymi składnikami:

a.) wszystkich związków organicznych;

b.) gazu ziemnego;

c.) ropy naftowej;

d.) odpowiedzi b.) i c.) są poprawne.

4. Które z poniższych zdań jest prawdziwe:

a.) w cząsteczkach alkenów między atomami węgla występuje jedno wiązanie podwójne;

b.) w cząsteczkach alkenów między atomami węgla występują tylko wiązania podwójne;

c.) w cząsteczkach alkinów między atomami węgla występują tylko wiązania potrójne;

d.) w cząsteczkach alkanów między atomami węgla występuje jedno wiązanie pojedyncze.

5. Pewien węglowodór nasycony jest gazem bezbarwnym, bez zapachu, słabo rozpuszczalnym w wodzie. Węglowodorem tym może być:

a.) oktan

b.) eten,

c.) etan, ,

d.) każdy węglowodór nasycony.

6. Które z poniższych zdań jest prawdziwe:

a.) metan jest aktywniejszy chemicznie niż acetylen,

b.) etan i acetylen wykazują taką samą aktywność chemiczną.

c.) metan i acetylen wykazują taką samą aktywność chemiczną,

d.) acetylen jest aktywniejszy chemicznie niż metan,

7. Na podstawie wzoru ogólnego napisano wzór sumaryczny alkanu o 10 atomach węgla w cząsteczce. Wzór ten ma postać:

a.) C₁₀H₂₂

b.) C₁₀H₁₈

c.) C₁₀H₂₀

d.) C₁₀H₁₀

8. Jeżeli produktami spalenia węglowodoru są sadza i woda, to zaszła reakcja:

a.) spalania całkowitego,

b.) półspalania,

c.) produkty spalenia nie świadczą o rodzaju reakcji spalania.

d.) spalania niecałkowitego,

9. Probówkę zawierającą grudkę białego sera ogrzewano w płomieniu palnika i zauważono, że ser uległ zwęgleniu. Na tej podstawie można sądzić, że:

a.) ser zawiera węgiel

b.) ser reaguje z węglem,

c.) ser jest substancją organiczną,

d.) odpowiedzi a.) i c.) są poprawne

10. Który zestaw węglowodorów zawiera tylko alkiny:

a.) H H H

│ │ │

H − C − C − H H ─ C ≡ C ─ C ─ H H ─ C ≡ C ─ H

│ │ │

H H H

b.) H H

│ │

H ─ C ≡ C ─ H H ─ C ≡ C ─ C ≡ C ─ H C ═ C ═ C

│ │

H H

c.)

H H H

│ │ │

H ─ C ≡ C ─ H H ─ C ≡ C ─ C ─ H H ─ C ≡ C ─ C ─ C ─ H

│ │ │

H H H

d.)

H H H H

│ │ │ │

C ═ C ─ C ─ H H ─ C ≡ C ─ H H ─ C ≡ C ─ C ─ H

│ │ │

H H H

11. Węglowodór, którego wzór sumaryczny ma postać C₃H₆ to:

a.) propen,

b.) propyn,

c.) propan

d.) na podstawie wzoru sumarycznego nie można podać nazwy węglowodoru.

12. Acetylen jest stosowany do spawania i cięcia metali, gdyż:

a.) ulega polimeryzacji,

b.) ma niską temperaturę spalania,

c.) jest węglowodorem nienasyconym,

d.) ma bardzo wysoką temperaturę spalania.

13. Spalanie całkowite etanu przedstawia poprawnie równanie reakcji:

a.) C₂H₄ + 2 O₂ → 2 CO + 2 H₂O

b.) 2 C₂H₆ + 5 O₂ → 4 CO + 6 H₂O

c.) 2 C₂H₆ + 7 O₂ → 4 CO₂ + 6 H₂O

d.) 2 C₂H₂ + 5 O₂ → 4 CO₂ + 2 H₂O

14. Które z poniższych równań reakcji poprawnie przedstawia powstawanie czadu podczas spalania metanu?

a.) 2 CH₄ + 3 O₂ → 2 CO + 4 H₂O

b.) CH₄ + 2 O₂ → CO₂ + 2 H₂O

c.) CH₄ + O₂ → CO + 2 H₂O

d.) 2 CH₄ + 2 O₂ → 2 CO + 4 H₂O

15. Który zestaw węglowodorów zawiera tylko alkeny?

a.) C₂H₄ ; C₅H₁₂ ; C₈H₁₈

b.) C₂H₄ ; C₅H₁₀ ; C₈H₁₆

c.) C₂H₆ ; C₅H₁₀ ; C₈H₁₄

d.) C₂H₆ ; C₅H₈ ; C₈H₁₆

16. Wzór sumaryczny alkinu, którego cząsteczka zawiera 12 atomów wodoru, ma postać:

a.) C₉H₁₂

b.) C₇H₁₂

c.) C₈H₁₂

d.) C₆H₁₂

17. W wyniku reakcji pewnego alkenu z wodorem powstał propan. Alkenem tym był:

a.) propen,

b.) eten,

c.) buten,

d.) dowolny alken

18. Produktami spalania całkowitego 1 cząsteczki pewnego węglowodoru są 3 cząsteczki tlenku węgla(IV) i 2 cząsteczki wody. Węglowodorem tym jest:

a.) propan,

b.) propyn,

c.) propen,

d.) na podstawie podanych informacji nie można określić, jaki węglowodór uległ spaleniu.

19. Procentowa zawartość węgla w metanie wynosi ( C = 12u ; H = 1u) :

a.) 16%

b.) 12%

c.) 75%

d.) 25%

20. Ogólne równanie reakcji spalania całkowitego dowolnego alkinu ma postać:

a.) C_nH_{2n - 2} + ( 3n – 1) O₂ → CO₂ + (2n – 2) H₂O

b.) 2 C_nH_{2n - 2} + ( 4n – 2) O₂ → 2n CO₂ + (4n – 2) H₂O

c.) C_nH_{2n - 2} + ( 4n – 2) O₂ → n CO₂ + (4n – 2) H₂O

d.) 2 C_nH_{2n - 2} + ( 3n – 1) O₂ → 2n CO₂ + (2n – 2) H₂O

Zadania otwarte.

Zadanie 1. ( 3 pkt)

Ułóż równania spalania dla węglowodoru z szeregu alkenów o 6 atomach węgla w cząsteczce.

Zadanie 2. ( 4 pkt)

Posługując się wzorami grupowymi zapisz równania reakcji przyłączania:

a.) bromu do propenu,

b.) chlorowodoru do heptenu

Podaj nazwy produktów.

Zadanie 3. ( 2 pkt)

Narysuj wzór związku o następującej nazwie: 3,3 – dibromo – 4 – chlorobutyn.

Zadanie 4. ( 2 pkt)

Podaj wzór i nazwę węglowodoru, którego masa cząsteczkowa wynosi 110 u. ( C - 12u ; H – 1u)

Skala ocen: 31 pkt – celujący; 30 – 27 pkt bardzo dobry; 26 – 21 pkt dobry; 20 – 15 pkt dostateczny; 14 – 9 pkt dopuszczający; 8 – 0 pkt niedostateczny.

ALKOHOLE ( kartkówka)

Zadanie 1. ( 3 pkt)

Podaj wzór sumaryczny, strukturalny lub grupowy dla następujących związków:

a.) heksanolu

b.) nonanolu

c.) butanolu

Zadanie 2. ( 4 pkt)

Oblicz zawartość % węgla i tlenu w propanolu.

Zadanie 3. ( 3 pkt)

Napisz równania reakcji spalania dla oktanolu.

Skala ocen: bdb – (10 – 9 pkt); db – (8 – 7pkt); dst – (6 – 5pkt); dop – (4 – 3pkt), ndst – (2 – 0pkt)