Mijane obojętnie
stare cmentarze, ukryte we wnętrzu kościołów epitafia, zaniedbane budynki,
które niegdyś były nowatorskim przykładem sztuki architektonicznej, porzucone
na strychu przedmioty codziennego użytku - takie przykłady, zapomnianych przez
współczesnych, materialnych zabytków przeszłości można mnożyć bez końca. Pamięć
o nich przywraca im znaczenie, pozwala zrozumieć i docenić własne dziedzictwo
kulturowe. Rzetelna wiedza historyczna oraz poznawanie lokalnej tradycji budują
trwałe więzy z miejscem urodzenia i zamieszkania.
Program umożliwia
poznawanie przez uczniów szkół podstawowych i gimnazjów przeszłości swego
regionu i kraju, poprzez spotkanie z historią bliską. która oddziałuje na
wyobraźnię o wiele silniej, niż najlepiej przeprowadzony wykład. Uczestnicy
programu mają za zadanie odszukać, przeprowadzić dokumentację, opisać, a
następnie objąć stałą opieką wybrany zabytek (jeden lub kilka). Zadania tego
mogą podjąć się zarówno całe klasy jak i pojedynczy uczniowie z różnych klas
pod opieką nauczyciela.
Pierwszym krokiem
będzie wybór, a następnie symboliczne "adoptowanie" przez młodzież
zabytku, by udział w programie nie miał charakteru jednorazowej mobilizacji.
Akt adopcji może mieć charakter uroczystości z udziałem lokalnych władz i mediów.
Niektóre z odkryć
wymagać będą zapewne prac porządkowych, poszukiwań archiwalnych - tym
ważniejsze jest wsparcie młodzieży przez instytucje kultury oraz lokalne
samorządy i prasę.
W ramach programu
młodzi ludzie podejmują różnego rodzaju działania artystyczne i edukacyjne,
skierowane do rówieśników i dorosłych współmieszkańców miejscowości i regionu.
Współpraca powiatów i gmin ze szkołami może przynieść trwały rezultat w postaci
przygotowanego wspólnym wysiłkiem folderu gminy, miasteczka.
Program może być zaczątkiem wolontariatu
- w wielu krajach młodzi ludzie oprowadzają turystów po lokalnych zabytkach.
Przykładowe działania
uczniów:
Współpraca
z władzami gmin
Podczas realizacji
programu ważny jest bliski kontakt szkół z władzami samorządowymi, (np.
gminnymi wydziałami promocji), które wesprą je organizacyjnie i pomogą w
dotarciu do osób i instytucji zainteresowanych historią i tradycją regionu a
także rozwojem lokalnym.
Współpraca
z instytucjami kultury
Program zakłada
bliska współpracę nauczycieli i uczniów z instytucja, zajmująca się historią
regionu (muzeum, regionalnym towarzystwem kulturalnym, archiwum i biblioteką).
Specjaliści podzielą z się z uczniami wiedzą historyczną i pomogą im w
poszukiwaniu źródeł historycznych i dokumentowaniu zabytków.
Współpraca
z lokalna prasą
Ważnym elementem
programu jest bliska współpraca z mediami, które upowszechnią informacje o
projekcie i działaniach podjętych przez uczniów wśród społeczności lokalnej.
Współpraca
ze studentami
Program przewiduje
nawiązanie współpracy ze studentami wydziałów konserwacji zabytków, historii
oraz historii sztuki, którzy jako wolontariusze przeprowadzą lekcje o sztuce i
zabytkach regionu.
Dla nauczycieli
udział w programie będzie okazją nawiązania kontaktu z młodzieżą wykraczającego
poza standardowe relacje, a także poznania i wykorzystanie nowatorskich
metod edukacyjnych i wymiany doświadczeń.
Dla szkoły to okazja
do współpracy z lokalną wspólnotą - rodzicami dzieci, władzami samorządowymi,
miejscową prasą oraz instytucjami kulturalnymi.
Dla nauczycieli -
propozycja zdobycia nowych doświadczeń zawodowych oraz nawiązanie kontaktu z
kolegami o podobnych zainteresowaniach.
Dla władz lokalnych -
pomysł na promocję i podniesienie atrakcyjności turystycznej regionu.
Dla uczniów -
możliwość odkrycia i zrozumienia bogactwa lokalnej tradycji, spotkania ludzi,
którzy potrafią się nią fascynować.
Uczniowie
szkół gimnazjalnych realizować będą program w ramach " Klubów opiekunów
zabytków". Oto przykłady ich działań:
* opracowanie informacji na temat zabytku i umieszczenie go w miejscu
publicznym
* oznaczenie zabytku i drogi doń prowadzącej, sporządzenie opisu jego historii,
a także działań podejmowanych przez uczniów w ramach opieki nad nim.
*
przygotowanie wycieczki oprowadzającej po zabytkach
*
opracowanie projektu renowacji zabytków (z uwzględnieniem przepisów
prawnych i kompetencji urzędów zajmujących się ochroną zabytków)
* poszukiwanie sponsorów renowacji zabytków, we współpracy z miejscową prasą
* przygotowanie propozycji wykorzystania zabytku na potrzeby społeczności
lokalnej.
Ślady
przeszłości.
Uczniowie
adoptują zabytki.
Ogólnopolski program edukacyjny dotyczący ochrony zabytków, którego realizacji podjęli się uczniowie Gimnazjum nr 2 oraz Gimnazjum nr 3 im. Adama Mickiewicza w Zgierzu.
Opiekunami tej
grupy są nauczyciele historii: mgr Iwona Drzeń i mgr Romana
Krężlewicz.
Projekt jest
realizowany przy współpracy z Kościołem Chrześcijan Baptystów z Łodzi, Parafią
Ewangelicko – Augsburską ze Zgierza oraz Gminą Żydowską z Łodzi.
Motto
przewodnie projektu
Ty nie miej za stracone,
Co może być wrócone...
IX Pieśń, Jan Kochanowski
Lista uczniów Gimnazjum nr 3 im. Adama
Mickiewicza w Zgierzu biorących udział w programie:
I.
Grupa
opiekująca się zabytkami znajdującymi się na cmentarzu ewangelicko –
augsburskim
1. Marta Goździk – opieka nad grobami
rodziny Borstów
2.
Alicja
Bodzioch – opieka nad grobem Gustawa Krystiana Zacherta
3. Justyna Domalążek – opieka nad grobami
rodziny Ernstów
4.
Ewa
Budzisz – opieka nad grobami rodziny Kuntze
5. Paulina Stawska – opieka nad grobem
rodziny Malczewskich oraz nad grobem Pauliny Spletzer
6. Faustyna Rakowiecka – opieka nad grobem
rodziny Meyerhoff
7.
Anna
Samin – opieka nad grobami rodziny Gutsche i Bych
8. Łukasz Gołek – opieka nad grobami
rodziny Bursche
9. Bartosz Karwacki – opieka nad grobami
rodziny Jahn
II.
Grupa
opiekująca się zabytkami znajdującymi się na cmentarzu baptystycznym w Zgierzu:
1. Piotr Kałuża
2. Małgorzata Smolska
3. Michał Dawidowicz
4. Jacek Nożewski
5. Jakub Heliński
6. Michał Buczkowski
7. Kamil Pruski
III.
Grupa
opiekująca się symbolicznym cmentarzem żydowskim w Zgierzu oraz terenem
wokół niego:
1. Karolina Janik
2. Marika Bagińska
3. Adrian Kaleta
4. Wojciech Kacprzak
5. Artur Moszczyński
6. Michał Jałowiec
Do grupy
żydowskiej, w momencie większych prac porządkowych dołączają następujący
uczniowie:
1. Krzysztof Kubiak
2. Sebastian Janicki
3. Adrian Wlaźlak
W programie biorą udział uczniowie klas pierwszych i
drugich, którzy uczęszczają na zajęcia kółka historycznego. Wszelkie prace
uczniów związane z realizacją projektu odbywają się w ramach wolontariatu po
godzinach lekcyjnych.
Opiekun grupy:
mgr Iwona Drzeń
* (tytuł projektu został zaczerpnięty z serii artykułów umieszczonych w Ilustrowanym Tygodniku Zgierskim a poświęconym wielowyznaniowości Zgierza)